Historie Landsmeer

Landsmeer is een dorp en gemeente in de regio Waterland in de Nederlandse provincie Noord-Holland en ligt tussen de noordgrens van Amsterdam en Purmerend. Als gehucht van kippenboeren en vissers staat Landsmeer als eerst in een document uit 1326. Het heette toen ‘Lantsmaer’. Dit betekent ‘langs het meer’, (“Maer” de betekenis is moer of ven), want de nederzetting lag aan een meer: de Breek. Later is de naam van de nederzetting afwisselend gespeld als Lantsmer, Lantsmeer, Landsmer, Lansmer totdat het ‘Landsmeer’ werd. De nederzetting heeft zich door de eeuwen heen langs de Breek ontwikkeld.

Landsmeer onderdeel van Heerlijkheid Waterland

Landsmeer behoorde tot 1731 tot de Heerlijkheid Waterland. Dit bestond uit zes hoofddorpen: Landsmeer, Ransdorp, Zunderdorp, Broek, Zuiderwoude en Schellingwoude. Deze zes dorpen waren sinds eeuwen verbonden in een gemeenschappelijke strijd tegen het water. De strijd tegen het water werd vaak verloren. Dijkdoorbraken en overstromingen vernielden met grote regelmaat wat was opgebouwd. Op 23 november 1619 werd de Unie van Waterland opgericht (1619 – 1811). Dit is een historisch samenwerkingsverband tussen dorpen in Waterland in Nederland. De toenemende bemoeienis van de grafelijke overheid met het plattelandsbestuur leidde ertoe dat de dorpen in Waterland in 1619 een ‘contract van unie’ aangingen, dat elke tien jaar diende te worden vernieuwd. Zo stond men sterker bij het bewaken van de verworven rechten en privileges tegen onder andere de grafelijke baljuw te Monnickendam . De Unie formaliseerde zo een al langer bestaande samenwerking bij bijvoorbeeld het aanspannen van processen tegen de baljuw en zijn schouten. Tot de Unie behoorden Ransdorp, Zuiderwoude, Landsmeer, Broek in Waterland, Schellingwoude en Zunderdorp.

Handel in eieren en kippen

Ook het begin van de 20e eeuw is Landsmeer vooral gericht op de handel in eieren en kippen en tot 1930 was er sprake van toenemende welvaart. Vooral de eierhandel gaf veel werk, maar ook de handel in eenden en kippen waren belangrijk. In 1895 werkte ruim driekwart van de bevolking in de eierhandel. In 1932 sloeg ook in Landsmeer de crisis hard toe. Veel bedrijven kwamen in moeilijkheden vanwege de prijsverlaging van de eieren.

Wilt u meer weten oer de geschiedenis van Landsmeer, kijk dan op de website van de Oudheidkundige vereniging Landsmeer. U kunt via de O.V.L. ook een historische tour door Landsmeer of het Ilperveld en Landsmeerderveld reserveren.

Foto: Oudheidkundige vereniging Landsmeer

Ontdek Laag Holland, de achtertuin van Amsterdam.

Ga naar de website >